کشت پسته

آخرین بروزرسانی 140/11/07
پس از کشت پسته کشاورزان باید در مدت زمان نسبتا طولانی منتظر ثمردهی درختان پسته باشند.

کشت پسته به عنوان یک محصول بسیار سود آور همواره مورد توجه کشاورزان و باغداران بوده است.

نحوه کاشت، کودهی، سم پاشی و رفع آفات پسته می‌ تواند در برداشت پسته مرغوب نقش مهمی را ایفا کند.

در اینجا سعی داریم با کاشت پسته بیشتر آشنا شویم و کلیه نکات مهم و ضروری در کاشت درخت پسته باکیفیت را مورد بحث و بررسی قرار دهیم.

اقلیم مناسب برای کشت پسته

درخت پسته جز درختان گرمسیری تلقی می‌ شود و در مقابل سرما و گرما مقاوم است.

اما با آب و هوای مرطوب سازگاری ندارد.

این درخت مناسب برای کاشت در مناطقی است که آب و هوای گرم و خشک در تابستان و هوای نسبتا سرد در زمستان دارند.

درخت پسته گرمای 45 درجه سانتی گراد در تابستان و منفی 20 درجه سانتی گراد در زمستان را قادر است تحمل کند.

اما به سرمای بهاره حساس است و نیاز سرمایی نژادهای مختلف آن به مدت 600 تا 1200 ساعت در دمای 7- درجه سانتی گراد تامین می‌ شود.

فصل کشت پسته

چه نهال پسته را مستقیما خریداری کنید و یا بذر پسته درون گلدان بکارید در هر دو صورت باید نهال آن را در زمان مناسب به زمین اصلی منتقل کنید.

و باید زمانی این کار را انجام دهید که نهال در حالت خواب یا رکود قرار دارد.

بهتر است زمان کاشت نهال پسته در زمین اصلی با توجه به شرایط اقلیمی منطقه باشد.

پیشنهاد می‌ شود در مناطقی با آب و هوای گرم و معتدل در پاییز و در مناطق سردسیری بعد از رفع سرما و یخ بندان و در انتهای زمستان انجام شود.

درخت پسته به تابستانی گرم و خشک نیاز دارد تا به باردهی برسد و مناسب مناطق سردسیری نیست.

کشت درخت پسته

درخت پسته بعد از حدود ۷ سالگی به باردهی می رسد اما بیش ترین مقدار باردهی را بعد از ۲۰ سالگی خواهد داشت.

یکی از نکات جالب درباره درخت پسته عمر طولانی آن است.

با کاشت و نگهداری درخت پسته درختی ۳۰۰ ساله را پرورش می دهید که نتیجه هایتان هم از آن بی نصیب نمی مانند.

و سالیان سال بر روی کره زمین خواهد ماند.

در خاک های نامناسب باید گودالی به قطر نیم تا 1 متر و عمق 1 و نیم متر در خاک ایجاد نمایید.

سپس در چاله خاک مرغوب و کمی اسید هیومیک بریزید.

در خاک‌ های مرغوب باید چاله کاشت بین 40 تا 50 سانتی متر قطر و بین 50 تا 60 سانتی متر عمق داشته باشد.

تا به ریشه نهال پسته در هنگام کاشت فشاری وارد نشود.

معمولا PH خاک برای کاشت درخت پسته باید حدود 7 تا 7.5 باشد.

بنابراین خاکی که حالت اسیدیته آن خنثی باشد، برای کاشت بسیار مناسب ‌است.

به طور کلی در کشور ایران نهال پسته به 2 روش کشت می شود:

1-کشت بذر پسته در زمین اصلی

برای کاشتن بذر پسته، بذر خام آن را از بذرفروشی های معتبر خریداری کنید.

2-تهیه نهال پسته و کاشت در زمین اصلی

شما می توانید نهال پسته را در خزانه، گلدان و یا در زمین اصلی بکارید.

برای این که به محصول درخت پسته برسید، نهال نر و ماده پسته را با هم بکارید.

یعنی به ازای هر 15 درخت ماده، 1 درخت نر بکارید.

تشخیص نهال نر و ماده از هم تا قبل از 7 سال بسیار سخت است.

پس باید در میان نهال های ماده چندین نهال که گمان می کنید نر هستند بکارید تا مطمئن شوید حتما یک نهال نر وجود دارد.

نهال پسته استاندارد باید شناسنامه معتبر و گواهی سلامت بهداشت داشته باشد.

طول نهال پسته حداقل به 40 سانتیمتر برسد.

هرگونه بیماری، آفت، شکستگی و یا تغییر رنگ و شکل در نهال پسته را جدی بگیرید.

قسمت پایه و پیوند درخت باید کاملا عمود باشد.

در بخش پیوند نهال هیچ گونه برآمدگی و یا زخم خوردگی دیده نشود.

ریشه‌ های نهال باید کاملا سالم و قوی باشند.

*مزایای خرید نهال پسته به جای کاشت بذر:

-صرفه جویی در زمان حداقل 2 سال

-تهیه نهال تضمین شده و سالم عاری از آفات و بیماری‌ها از نهالستان معتبر

-برخورداری از پشتیبانی دائمی نهالستان

-انجام عملیات پیوند و ضدعفونی و هرس توسط نهالستان

-احتمال عدم گیرایی نهال نسبت به بذر کمتر است.

نهال پسته به صورت نر و ماده وجود دارد.

به ازای هر 15 درخت ماده، 1 درخت نر پسته بکارید.

درختان پسته دارای تاج بزرگ و گسترده ای هستند.

از طرفی ارتفاع درخت در مواردی به 10 متر نیز می رسد.

از این رو برای پیشگیری از ایجاد اختلال در دریافت نور خورشید توسط شاخه و برگ‌ها لازم است نهال پسته را در فواصل 3 تا 4 متر در ردیف‌ هایی با فاصله 6 تا 7 متر در خاک بکارید.

درخت پسته دو پایه است بدین معنی که گل‌ های نر بر روی یک درخت و گل­‌ های ماده روی درخت دیگر قرار دارند و جهت تولید محصول وجود درختان نر در باغ برای عمل گرده‌ افشانی ضروری است.

از آنجا که گل‌ ها در پسته بدون گلبرگ و فاقد شهد هستند برای زنبورها جذاب نیستند و عامل اصلی گرده افشانی در باغات پسته باد است.

در باغاتی که گل‌ دهی درختان نر با درختان ماده هم پوشانی ندارد می­ توان خوشه گل نر از باغات دیگر گرفت و در قوطی‌ های آب گذاشت و به درختان ماده آویزان کرد.

در باغات ایران نسبت درختان نر به ماده ۱ به ۱۵ تا ۱ به ۲۵ است.

زمان گرده‌ افشانی درختان پسته بسته به رقم در دهه دوم و سوم فروردین می‌ باشد.

انتخاب ارقام نر و ماده‌ای که هم پوشانی لازم در دوره گل‌ دهی برای گرده‌ افشانی را داشته باشند از ضروریات احداث باغ در پسته‌ کاری است.

معمولا PH خاک برای کاشت درخت پسته، باید حدود 7 تا 7.5 باشد؛ بنابراین خاکی که حالت اسیدیته آن خنثی باشد، برای کاشت بسیار مناسب ‌است.

شوری خاک حداقل باید کمتر از 8 دسی زیمنس بر متر باشد.

نسبت جذب سدیم باید حداقل از 15 کمتر باشد. اسیدیته خنثی تا کمی قلیایی می تواند مناسب باشد.

بالا بودن نسبت کلسیم به منیزیم و میزان پتاسیم قابل جذب خاک در دراز مدت امتیاز مثبتی برای کشت پسته محسوب می گردد.

مقدار گچ و آهک از عوامل محدود کننده برای رشد اکثر گیاهان می باشد و پسته هم از این امر مستثنی نیست.

برای قلمه زدن و پیوند درخت پسته، سه روش متداول وجود دارد:

پیوند شکمی، پیوند لوله‌ای و پیوند اسکنه‌ای، سه روش پیوند زدن پسته هستند.

برای موفقیت پیوند زدن باید شرایط محیطی، نزدیکی پایه و پیوند، حذف آفات و سایر عوامل موثر در رشد پسته رعایت شود.

در پیوند شکمی، ‌روی پوست پایه یک برش عمودی زده می‌ شود.

یک برش دیگر نیز بر روی آن زده می‌ شود تا به شکل T در بیاید.

در پیوند لوله‌ ای انتهای پایه را قطع می‌ کنند و پوست آن را تا محل پیوندک بر می‌ دارند.

در پیوند اسکنه‌ ای نیز پایه را روی قطرهای 3 سانتی متری تا 10 سانتی متری قرار می‌ دهند.

در پیوند اسکنه‌ ای، پیوندک را از شاخه‌ های یک ساله می‌ گیرند.

باید توجه داشته باشید که درختان پسته معمولا 7 الی 8 سال تا ثمردهی به زمان نیاز دارند.

دمای هوا مناسب برای پرورش پسته باید بیش از 37 درجه سانتی گراد باشد و پسته در حرارت کمتر از 9 درجه زیر صفر دوام نمی آورد.

دو نوع هرس برای درختان پسته وجود دارد:

بهترین زمان برای هرس کردن زمستان است.

درخت شما به هرس سنگین نیاز ندارد.

هرس کردن سنگین و بریدن بعضی از شاخه ها باعث کم شدن رشد درخت می شوند.

هنگام هرس یک شاخه را به عنوان تنه ی اصلی انتخاب کنید و شاخه هایی که باعث سایه افتادن روی تنه ی اصلی می شوند را حذف کنید.

هر شاخه ای که حدود 60 تا 70 سانتیمتر پایین تر از سطح خاک است را حذف کنید.

همه علف های هرز را جدا کنید و مکان کاشت درخت را بدون علف هرز نگه دارید.

1-هرس فرم:

در هرس فرم شاخه‌ های اضافه را اصلاح می کنیم.

2-هرس جامی:

در هرس جامی شکل کلی درخت را به صورت یک جام درخواهیم آورد.

در هرس جامی پایین درخت نازک و بالای آن بزرگ تر است.

هرس جامی باز طی ۵ سال به‌صورت زیر انجام می‌ شود:

سال اول:
در هرس جامی باز در اولین فصل خواب پس از گرفتن پیوند، پاجوش‌ها را حذف و درختان پیوندی از ارتفاع ۹۰ تا ۱۰۰ سانتیمتری سربرداری می‌ شوند.

این عمل سبب تقویت اسکلت درخت و شاخه‌ های پیوندی و جانبی می‌ شود.

طی هرس جامی پاجوش‌ ها و تنه جوش‌ های به وجود آمده در بالا و پایین پیوندک باید حذف شود.

سال دوم:
در دومین فصل رشد در اردیبشهت باید شاخه‌ های جانبی به وجود آمده از سربرداری را به صورت جامی باز تربیت کرد.

در واقع ۳ تا ۴ شاخه در جهات مناسب به‌ گونه‌ ای که حالت جامی باز ایجاد شود انتخاب و بقیه شاخه‌ ها حذف می‌ شوند.

در دومین فصل خواب شاخه‌ های انتخاب شده در فصل قبل از ارتفاع ۲۵ تا ۳۵ سانتی متری سربرداری می‌ شود و برای تشکیل فرم جامی باز به هم دیگر بسته می‌ شوند.

سال سوم:
در سومین فصل رشد پاجوش‌ ها حذف می‌ شوند و از رشد بیش از حد شاخه‌ های جانبی جلوگیری می‌ شود.

در فصل زمستان عملیات سربرداری شاخه‌ های ثانویه شبیه سال دوم انجام می‌ گیرد.

سال چهارم:
در طول فصل رشد در سال چهارم شاخه‌ های پر رشد سربرداری و پاجوش‌ ها حذف می‌ شوند و البته حتی‌ الامکان فرم جامی حفظ می‌ گردد.

در زمستان فصل چهارم فقط شاخه‌ های باریک و طویل، و شاخه‌ هایی که دارای رشد عمودی هستند و سبب رقابت می‌ شوند حذف می‌ شود.

سال پنجم:
در سال پنجم معمولا شکل جامی درخت ایجاد شده است و چنانچه شاخه‌ هایی وجود دارند که فرم مناسبی به درخت نمی‌ دهند و حذف آن ها سبب تکمیل شدن فرم جامی می‌ شود باید حذف شوند.

توجه کنید در باغداری سنتی معمولا هرس فرم صورت نمی‌ گیرد.

هرس باروری

با توجه به اینکه درختان پسته دارای سال‌ آوری هستند یعنی در یک سال محصول بسیار زیادی تولید می‌ کنند و در سال بعدی محصول کمی دارند.

انجام هرس باروری می‌ تواند از شدت سال‌ آوری بکاهد.

هرس باردهی شامل هرس تنک شاخه و هرس سربرداری می‌­ شود.

حذف پاجوش‌ ها نیز می‌ تواند در زیر مجموعه این هرس طبقه‌ بندی شود.

هرس تنک شاخه

در این هرس، جهت کاهش سال‌ آوری و تقویت شاخه‌ ها و خوشه‌ های گل سال بعد تعداد شاخه‌ های میوه دهنده درخت را قبل از سال پر محصول به میزان نصف کاهش می‌ دهند.

این عملیات در فصل زمستان صورت می‌گیرد.

هرس سربرداری

در این هرس، به منظور کاهش رشد رویشی جوانه انتهایی، تقویت رشد شاخه‌ های جانبی و افزایش محصول، شاخه‌ ها در فصل خواب سربرداری می‌ شوند.

علاوه بر روش‌ های ذکر شده در انجام هرس، شاخه‌ های مزاحم، خشک، آلوده و شاخه‌ هایی که در موقعیت مکانی مناسبی قرار ندارند باید حذف شوند.

نکات مهم:

 جهت کاهش بیماری‌های باغ پسته باید ابتدا از آلوده شدن  پیشگیری شود و در صورت بروز بیماری مبارزه لازم صورت گیرد.

درخت پسته دو پایه است بدین معنی که گل‌های نر بر روی یک درخت و گل­‌های ماده روی درخت دیگر قرار دارند و جهت تولید محصول وجود درختان نر در باغ برای عمل گرده‌افشانی ضروری است.

از آنجا که گل‌ها در پسته بدون گلبرگ و فاقد شهد هستند برای زنبورها جذاب نیستند و عامل اصلی گرده افشانی در باغات پسته باد است.

در باغاتی که گل‌دهی درختان نر با درختان ماده همپوشانی ندارد می­توان خوشه گل نر از باغات دیگر گرفت و در قوطی‌های آب گذاشت و به درختان ماده آویزان کرد.

 در باغات ایران نسبت درختان نر به ماده ۱ به ۱۵ تا ۱ به ۲۵ است. زمان گرده‌افشانی درختان پسته بسته به رقم در دهه دوم و سوم فروردین می‌باشد. انتخاب ارقام نر و ماده‌ای که همپوشانی لازم در دوره گل‌دهی برای گرده‌افشانی را داشته باشند از ضروریات احداث باغ در پسته‌کاری است.

نسبت جذب سدیم باید حداقل از 15 کمتر باشد. اسیدیته خنثی تا کمی قلیایی می تواند مناسب باشد.

بالا بودن نسبت کلسیم به منیزیم و میزان پتاسیم قابل جذب خاک در دراز مدت امتیاز مثبتی برای کشت پسته محسوب می گردد.

مقدار گچ و آهک از عوامل محدود کننده برای رشد اکثر گیاهان می باشد و پسته هم از این امر مستثنی نیست.

تماس با من

مشاوره